FPTM là đề tài nghiên cứu khoa học của giảng viên khoa Kế toán – Kiểm toán nhằm xây dựng mô hình dạy học áp dụng cho các học phần kế toán của Trường Đại học kinh tế Nghệ An. Mô hình được nghiên cứu dựa trên nền tảng các mô hình dạy học tích cực trong nước và trên thế giới. Đề tài đã thực hiện thành công năm 2024, góp phần vào hệ thống các phương pháp giảng dạy tiên tiến tại Khoa kế toán – kiểm toán. Qua quá trình thực nghiệm tại các lớp học cho thấy: với phương pháp dạy và học này, người học tuy phải hoạt động, “làm việc” rất nhiều trong lớp học nhưng lại rất hứng thú, chủ động và tích cực.
Kết quả khảo sát trên tổng số sinh viên tham gia học thực nghiệm: 100% sinh viên cho rằng đây là mô hình dạy học mới và phù hợp với bản thân. So với trước khi học mô hình mới, 87% sinh viên thấy bản thân hoạt động tích cực hơn, 90% chủ động hơn và 90% tự học nhiều hơn. 97% sinh viên tham gia khảo sát có ý kiến nên mở rộng áp dụng FPTM cho các học phần khác.
Đối với quá trình dạy học các học phần kế toán, ngoài việc tuân theo các quy trình và nguyên tắc chung còn có những đặc trưng riêng. Các học phần kế toán luôn gắn với thực tiễn, chịu ảnh hưởng lớn từ những thay đổi của môi trường kinh tế xã hội, công nghệ thông tin, do đó đòi hỏi người học phải luôn tích cực, chủ động, có năng lực tự học để tiếp cận và thích nghi với sự thay đổi của công việc trong tương lai. Đặc biệt với phương châm đào tạo của Khoa kế toán cũng như của Nhà trường luôn hướng đến tính thực tiễn của bài giảng, giúp sinh viên tiếp cận thực tiễn tối đa, phương pháp này không những đưa thực tiễn vào từng bài giảng mà còn làm cho sinh viên trở thành nhân vật chính trong các tình huống thực tiễn đó.
Theo mô hình dạy học này, sinh viên làm việc theo nhóm, tự xác định mục tiêu và phân công nhiệm vụ, thực hiện và báo cáo kết quả theo nhóm. Mỗi buổi học theo FPTM được thiết kế lần lượt qua các hoạt động gồm: hoạt động cơ bản, hoạt động thực hành và hoạt động ứng dụng.
Trong hoạt động cơ bản, sinh viên học cách xác định mục tiêu học tập của bài học, từ đó xác định phạm vi nghiên cứu, tìm kiếm tài liệu từ giảng viên, từ thư viện, từ Internet và từ các nguồn khác. Không chỉ dừng lại ở đó, hoạt động này với phương châm phát triển tư duy phản biện cho người học, khuyến khích các nhóm thảo luận và đưa ra các câu hỏi đối với vấn đề đang nghiên cứu. Thúc đẩy người học nhìn nhận vấn đề theo nhiều khía cạnh khác nhau bằng cách thảo luận và lắng nghe ý kiến của các thành viên khác và các nhóm khác.
Một số hình ảnh các nhóm tập trung nghiên cứu tài liệu và thảo luận trong tiết hoạt động cơ bản:
Ở hoạt động thực hành, các nhóm được giao những công việc thực tế cụ thể (theo đặc trưng của từng môn học), được cung cấp các tài liệu cần thiết. Trên cơ sở những kiến thức vừa nghiên cứu ở hooạt động cơ bản, các nhóm tiến hành thực hiện nhiệm vụ của mình. Đây chính là quá trình ráp nối giữa kiến thức nghiên cứu với kinh nghiệm thực tiễn. Người học trực tiếp biến “học” sang “hành”, ở đó giảng viên đóng vai trò tư vấn, hướng dẫn, người học tự thực hiện và đánh giá để rút ra kinh nghiệm. Trong tiết này sinh viên không chỉ thực hành công việc chuyên môn mà còn thực hành cả về năng lực ứng dụng công nghệ thông tin, soạn thảo và trình bày báo cáo thông qua các phương tiện như smartphone, laptop, máy chiếu, smartTV,…
Một số hình ảnh các nhóm trong tiết hoạt động thực hành:
.jpg)
Thực hành với chứng từ kế toán
Tính toán, đối chiếu số liệu thực tế và ghi chép kế toán
Soạn thảo, trình bày báo cáo
Hoạt động ứng dụng của FPTM là hoạt động giúp người học tăng cường khả năng phân tích, đánh giá và sáng tạo trong công việc. Ở hoạt động này, trên cơ sở tổng hợp nội dung công việc của các thành viên trong nhóm đã đối chiếu, phản biện, thống nhất, các nhóm sẽ thực hiện việc thuyết trình. Đây cũng là lúc cả lớp sẽ thảo luận và đánh giá về kết quả công việc của các nhóm, từ đó rút ra kinh nghiệm và đưa ra các ý tưởng sáng tạo trong công việc.
Nhóm thuyết trình trong hoạt động ứng dụng
FPTM là mô hình dạy học mới được đưa vào giảng dạy thực nghiệm cho học phần Nguyên lý kế toán ở một số lớp. Để vận dụng mô hình này vào giảng dạy rộng rãi trước hết cần có sự thiết kế hoàn chỉnh về hệ thống tài liệu theo từng buổi học với nội dung và tính chất riêng của từng học phần. Tất cả tài liệu đều gắn với thực tiễn và luôn đảm bảo tính cập nhật. Trong thời gian tới, Bộ môn và Khoa sẽ tiếp tục nghiên cứu vận dụng FPTM, đồng thời tiếp tục bổ sung các mô hình dạy học tiên tiến để giảng dạy các học phần kế toán phù hợp với nhu cầu của người học và nhu cầu của thị trường lao động.
Truyền thông Khoa Kế toán – Kiểm toán