Một trong những nội dung đổi mới quan trọng ở các trường đại học thực hiện trong thời gian qua là xây dựng chuẩn đầu ra với yêu cầu cao theo tiếp cận CDIO. Nhằm cải thiện tình hình và nâng cao kết quả học tập của sinh viên, bài viết này đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn toán theo hướng tiếp cận CDIO.
1. Nội dung
1.1. Xây dựng đề cương môn Toán theo hướng tiếp cận CDIO
Chuẩn đầu ra thể hiện sự khẳng định về những điều mà một sinh viên cần phải biết, hiểu và có khả năng làm được khi kết thúc chương trình học. Tuy nhiên, một câu hỏi lớn đặt ra “Dạy cái gì? và dạy như thế nào ? Đối với các môn học thuộc lĩnh vực khoa học cơ bản và kiến thức đại cương để đảm bảo chuẩn đầu ra?”.
CDIO là một đề xướng xuất phát từ ý tưởng của các khối ngành kỹ thuật thuộc trường Đại học kỹ thuật Massachusetts Mỹ phối hợp với các trường đại học Thụy Điển. CDIO là cách thức tiếp cận về đào tạo theo định hướng năng lực đầu ra trong các trường đại học. Mô hình lý thuyết này cung cấp cơ sở khoa học và một hệ thống các tiêu chuẩn chất lượng đảm bảo cho các cơ sở giáo dục Đại học nhằm giải quyết được 2 vấn đề trọng tâm là dạy sinh viên điều gì? và làm thế nào để sinh viên lĩnh hội được tri thức? Đó là những vấn đề cần giải quyết đối với giáo dục Đại học nói chung và đào tạo kỹ thuật nói riêng trên toàn thế giới trong bối cảnh bùng nổ tri thức, công nghiệp hóa, quốc tế hóa và những vấn đề toàn cầu khác. Hướng vào giải quyết những vấn đề đó, Mô hình CDIO đã đề cập đến 12 tiêu chuẩn phản ánh toàn diện quá trình đào tạo và quản lý chất lượng đào tạo theo hướng cải cách giáo dục kỹ thuật. Nhưng quan trọng hơn cả, theo tiếp cận CDIO thì chuẩn đầu ra được thiết kế cho các nhóm ngành đào tạo với 4 cấp độ đủ chi tiết để phát triển chương trình giảng dạy, thiết kế dạy học và đánh giá. Các nhà lý luận CDIO đã xây dựng được một danh sách chi tiết kiến thức và kỹ năng dưới dạng cấu trúc 4 cấp độ. Những nghiên cứu tiếp cận CDIO cũng nhằm mục đích hướng đến việc dạy học như thế nào để sinh viên khi ra trường đạt chuẩn đầu ra đã xây dựng. Việc nghiên cứu này phải được thực hiện đối với từng môn học cụ thể trong chương trình đào tạo.
Môn Toán là một môn thuộc khối kiến thức cơ bản và ngày nay các kiến thức thuộc mảng này đã thâm nhập vào hầu hết các lĩnh vực và các ngành khoa học khác nhau. Các kiến thức về Toán đã được ứng dụng một cách rộng rãi. Đặc biệt đối với ngành kinh tế, Toán không chỉ trang bị những kiến thức, kỹ năng logic mà còn là công cụ trong phân tích nghiên cứu các vấn đề kinh tế xã hội. Hơn nữa, bên cạnh việc trang bị các kiến thức cho nhiều bộ môn học cơ sở trở thành chuyên ngành của khối kinh tế như kinh tế vi mô và kinh tế vĩ mô, kinh tế lượng …. và rèn luyện các thao tác tư duy như khái quát hóa đặc biệt hóa mô hình hóa phát triển và giải quyết vấn đề… thì việc học Toán còn có phần rèn luyện các kỹ năng gắn với sinh viên ngành kinh tế như kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin, kỹ năng tự học, kỹ năng làm việc nhóm …những kỹ năng này là một phần trong yêu cầu về năng nghề nghiệp đối với sinh viên ngành kinh tế mà nhà trường đã đặt ra.
Theo yếu tố thứ 2 của quy trình CDIO về xây dựng khung chương trình và đi đến đề cương môn học chi tiết của một môn học trong chương trình tổng thể chúng tôi đề xuất quy trình xây dựng đề cương học phần Toán cao cấp:
Bước 1: Xác định mục tiêu học phần Toán cao cấp
Bước 2: Lập hộp đen môn Toán cao cấp
Môn tiên quyết: Không có
Môn kế thừa: Xác suất thống kê, Quy hoạch tuyến tính, Kinh tế lượng, Kinh tế vi mô, Kinh tế vĩ mô, Nguyên lý thống kê kinh tế.
biển
Bước 3: Xác định chuẩn đầu ra môn Toán cao cấp theo 3 phần: kiến thức khoa học, kĩ thuật. Kỹ năng cá nhân và kỹ năng giao tiếp. Thái độ.
Bước 4: Xác định sự tương quan giữa chuẩn đầu ra của môn học và chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo theo 3 tiêu chí: Sử dụng, dạy, giới thiệu.
Bước 5: Xác định phương pháp giảng dạy cho học phần Toán cao cấp
Sử dụng kết hợp các phương pháp thuyết giảng, trình chiếu, dạy học dựa trên vấn đề, động não, làm việc theo nhóm…
1.2. Một số biện pháp dạy học Toán cho sinh viên khối ngành kinh tế hướng tiếp cận CDIO.
- Dạy học một số nội dung kiến thức mới thông qua xây dựng bài toán mở đầu liên quan đến kinh tế.
- Tăng cường các ví dụ và bài tập theo hướng vận dụng Toán cao cấp giải quyết các vấn đề cụ thể đặt ra trong kinh tế
- Tăng cường trang bị tri thức phương pháp dưới dạng quy trình 3 bước giải
2. Kết luận
Để nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng hơn nữa nhu cầu của xã hội trong giai đoạn mới, việc tiếp cận CDIO là cách tiếp cận phát triển, phù hợp xu thể khuynh hướng phát triển của thế giới gắn phát triển chương trình với chuyển tải và đánh giá hiệu quả giáo dục Đại học góp phần nâng cao chất lượng đào tạo tại các trường đại học hiện nay đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội trong quá trình hội nhập
Những kết quả bước đầu cho thấy sinh viên học toán một cách tích cực hơn. Điều đó giúp chúng tôi có căn cứ hoàn thiện, đồng bộ hóa mục tiêu, nội dung và phương pháp giảng dạy môn học gắn với mục tiêu đào tạo nghề hướng đến tiếp cận CDIO.
3. Tài liệu tham khảo
[1]. Hồ Tấn Nhựt, Đoàn Thị Minh Trinh( biên dịch 2009). Cải cách và xây dựng chương trình đào tạo kỹ thuật theo phương pháp tiếp cận CDIO, NXB nhà xuất bản Đại học Quốc gia, TP. Hồ Chí Minh
[2]. Trần Mai Ước (2011), Áp dụng mô hình CDIO bước đi cần thiết hướng tới đào tạo theo nhu cầu xã hội trong quá trình hội nhập. Hội thảo hướng nghiệp 2011 “Đào tạo gắn với nhu cầu xã hội” trường Đại học học Khoa học xã hội và nhân văn TP Hồ Chí Minh.