Liên quan tới Dự thảo Luật quản lý thuế, để chống thất thu thuế trong lĩnh vực thương mại điện tử và kinh doanh trên nền tảng số, Bộ Tài chính đã đề xuất chính sách yêu cầu các sàn thương mại điện tử có chức năng thanh toán, thực hiện trách nhiệm khấu trừ, nộp thuế thay, khai nghĩa vụ nộp thuế thay cho cá nhân, hộ kinh doanh qua sàn.
Thay vì từng cá nhân kinh doanh qua sàn phải tự đi kê khai, nộp thuế, các sàn thương mại điện tử có thể khấu trừ luôn thuế qua doanh thu, cũng giống như việc người lao động được cơ quan tự động trích tiền qua thu nhập để tạm nộp thuế hàng tháng. Đề xuất này được các đại biểu, chuyên gia đánh giá là phù hợp, làm giảm thiểu đầu mối kê khai thuế, góp phần cải cách thủ tục hành chính.
Hiện nay, có tới trên 97.000 hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên thương mại điện tử. Nếu mỗi cá nhân phải tự đi kê khai, nộp thuế thì sẽ mất rất nhiều thời gian cho cả đôi bên. Thế nhưng, nếu hơn 400 sàn thương mại điện tử tự động khấu trừ nộp thuế thay qua doanh thu người bán, thì đầu mối sẽ giảm đi gần 24 lần.
Ông Hoàng Văn Cường - Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cho biết: "Những sàn thương mại điện tử khi có hoạt động về hàng hóa dịch vụ được giao dịch trực tiếp trên sàn đó và có quản lý doanh thu, quản lý được người mua, người bán thì phải khấu trừ ngay thuế, chứ không phải để lại cho người bán kê khai".
Thuận tiện là có, thế nhưng theo các chuyên gia, dự thảo Luật cần quy định chi tiết về trách nhiệm, nghĩa vụ khi kê khai nộp thuế thay của các sàn đến đâu, để họ không lâm vào tình cảnh rủi ro khi khấu trừ, thiếu hay thừa thuế.
Ông Nguyễn Văn Phụng - Nguyên Cục trưởng Cục Thuế doanh nghiệp lớn, Tổng Cục Thuế chia sẻ: "Về mặt lâu dài nên để các sàn thương mại điện tử khai thay và nộp thay nhưng về phía Nhà nước phải đảm bảo môi trường pháp luật rõ ràng. Khai thay và nộp thay nhưng trách nhiệm và nghĩa vụ của người ta đến đâu. Khi thuế thiếu, thuế thừa, khi cá nhân có hàng đổi đi đổi lại".
Trước ý kiến lo ngại về việc đề xuất này có thể sẽ khiến các sàn thương mại điện tử phát sinh thêm chi phí để nâng cấp hệ thống, đại diện Tổng cục Thuế cho biết, cơ quan thuế đã làm việc với các sàn, việc xác định số thuế được khấu trừ sẽ thực hiện hoàn toàn bằng phương thức điện tử, do vậy sẽ không phát sinh hoặc phát sinh chi phí không đáng kể.
Bà Nguyễn Thị Lan Anh - Vụ trưởng Vụ quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh - Tổng cục Thuế nhận định: "Các sàn cũng nắm được rất rõ thông tin của các hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, nên câu chuyện tăng thủ tục cho sàn tôi nghĩ là không phải vấn đề đối với sàn. Vì đây là những vấn đề mà các sàn giao dịch thương mại điện tử đã có sẵn về cả thông tin, cơ sở hạ tầng và dữ liệu. Vấn đề chỉ là thống nhất kết nối theo phương thức nào, cách thức thực hiện như thế nào để tạo điều kiện thuận lợi cho cả cơ quan thuế và các sàn giao dịch thương mại điện tử".
Ngoài ra, việc tính thuế với các cá nhân kinh doanh qua thương mại điện tử cũng dựa trên doanh thu, chứ không phải dựa trên các mức thuế lũy tiến, do vậy sẽ đơn giản trong việc khấu trừ thuế.
Để đảm bảo công bằng, các sàn thương mại điện tử nước ngoài cũng được đề xuất sẽ phải khấu trừ, nộp thuế thay người bán.
Các chuyên gia cho rằng, việc các sàn thương mại điện tử tự động khấu trừ thuế qua doanh thu người bán sẽ nhanh, đầy đủ hơn. Còn nếu để hơn 31.000 cá nhân tự giác đi kê khai thì chẳng khác nào việc "thả gà ra đuổi", vì không phải ai cũng nhớ và tự giác.
ThS. Trần Thị Bích Ngọc (sưu tầm)